Na początek trochę historii
Pierwsze biurowe taśmy klejące były produkowane w dosyć oszczędny sposób – otóż klej umieszczano jedynie na brzegach. Skojarzenie z pewną niezbyt rozrzutną nacją narzucało się niejako automatycznie – nazwa Scotch Tape (szkocka taśma) przylgnęła do tego pomysłowego wyrobu firmy 3M. Po piętnastu latach od pierwszych zastosowań, w 1945 roku producent zaczął umieszczać szkocką kratę na paczkach taśmy. Podejrzewam, że udział substancji klejącej na powierzchni taśm 3M był już wtedy znacznie wyższy niż podczas skromnych początków. Praktyczność rozwiązań, jak i szeroka gama zastosowań spowodowały, że popularność taśmy klejącej rosła. Wprowadzenie i wczesne lata rozwoju taśm klejących przypadły na okres Wielkiego Kryzysu oraz Drugiej Wojny Światowej. Początkowo oszczędność w dysponowaniu środkami płatniczymi, a później wojenne niedobory spowodowały, że użytkownicy docenili produkt umożliwiający w warunkach biurowych lub domowych sprawne przywrócenie do stanu używalności rzeczy, zdawałoby się nieodwracalnie uszkodzonych. Nowy produkt miał ułatwiać życie, i robi to do czasów obecnych. Grono producentów powiększało się – w 1935 r pojawiła się w Europie taśma pod marką Tesa. Stopniowo dołączyli inni wytwórcy. Lata niedoborów szczęśliwie się skończyły, natomiast popularność taśmy klejącej pozostała. Wielość zastosowań wymusiła powstanie różnych rodzajów taśm, również tych, które są używane w biurach. Podklejamy dokumenty, przyklejamy zdjęcia i plakaty, łączymy papiery i folie, zabezpieczamy paczki i koperty – czasem wystarczy mieć jeden rodzaj taśmy, czasem potrzebne różne.
Trochę systematyki
Zastrzegam, że poniższa klasyfikacja dotyczy taśm używanych do raczej zastosowań biurowych. Oczywiście, ludzie to istoty pomysłowe, i jeżeli będą mieli okazję znajdą powód do użycia taśm przemysłowych lub malarskich. Zresztą taśma Scotch wywodzi się z zabezpieczeń stosowanych podczas malowania karoserii, a Tesa pośrednio z opatrunków samoprzylepnych. Jednak tutaj pozwolę sobie na zawężenie obszaru naszego zainteresowania.
Taśmy przezroczyste (w tym krystalicznie przezroczyste)
Moim zdaniem najbardziej popularne – wręcz klasyka gatunku. Taśmę tworzy zwinięty w rolkę pokryty klejem pasek tworzywa sztucznego, im bardziej przezroczystego tym lepiej, szerokości od 12 do 24 mm. Długość do 33 metrów. Godnym reprezentantem tej grupy jest Scotch Tape 3M 600 Crystal Clear.
Taśmy matowe
Mają biało-mleczny kolor i można po nich pisać. Po nałożeniu i dociśnięciu do podłoża stają się niewidoczne, zatem nie zostawiają śladów na kopiach. Dobrze łączą, ale odpowiednio odklejane (czyli pod kątem 45 stopni) nie uszkadzają w znacznym stopniu powierzchni, zwłaszcza tych gładkich. Popularnym artykułem z tej grupy jest 3M 810 Magic.
Taśmy odklejalne (removable)
Zalety jak wyżej, z rozszerzeniem odklejalności na papier – są wielokrotnego użytku. Polecam 3M Magic 811.
Taśmy dwustronne
Służą do wzajemnego sklejania płaszczyzn, a nie łączenia krawędzi (co w zasadzie jest możliwe, ale nieopłacalne). Nanosimy taśmę na powierzchnię, zrywamy pasek zabezpieczający warstwę klejącą i przykładamy np. zdjęcie. Wygodnym w użyciu produktem jest Scotch 136D na podajniku. Jeżeli potrzebujemy większych rozmiarów możemy użyć taśm o szerokości od 38 do 50 mm, długości do 25 m.
Taśmy montażowe (piankowe)
Odmiana taśm dwustronnych, ale do bardziej wymagających rozwiązań. Warstwa pianki umożliwia przyklejanie również do niezbyt gładkich powierzchni (3M 331915). Do przyklejania ciężkich przedmiotów należy stosować taśmy supermocne (3M 341915).
Taśmy pakowe
Zwykle są mają szerokość około 50mm. Długość do 66 m. Choć oczywiście są i węższe i krótsze. Dostępne są przezroczyste lub szare, albo też i czerwone, białę, żółte, zielone, niebieskie. Główne przeznaczenie to oczywiście zaklejanie paczek, kartonów. Jeżeli posiadają nadruk firmowy pełnią rolę plomb. Kolorowe taśmy mogą służyć też do oznaczania i ułatwiają segregację paczek. Lepsze właściwości klejące (przyczepność) mają taśmy z klejem na bazie kauczuku, z tym że SA mniej odporne na działanie promieni UV. Natomiast zaletą taśm z klejem akrylowym jest łatwość odklejania. Ciekawym produktem są taśmy Stretchy – ich elastyczność i rozciągliwość pozwala na oklejanie nawet nieregularnych kształtów.
Do oklejania kartonów taśmą pakową służą ręczne obcinarki, takie jak SKW lub He-180. Muszą zapewnić odpowiedni naciąg, oraz rozwinięcie i odcinanie taśmy.
Taśmy wzmacniane
Przeznaczone dla naprawdę wymagających użytkowników. Rozmiarami zbliżone do taśm pakowych, charakteryzują się jednak lepszymi parametrami. Dzięki wzmocnieniom z włókien są bardziej wytrzymałe, doskonale nadają się zarówno do mocowania, uszczelnień, pakowania, napraw oraz wielu innych zastosowań. Odporne na wpływy atmosferyczne i promieniowanie UV, doskonale trzymają się większości powierzchni. Firma Henkel oprócz przezroczystych taśm Patex Power Tape proponuje również w kolorze srebrnym i czarnym.
Systemy aplikowania
Powyżej wywołany został temat urządzeń do oklejania. Zmorą taśm jest zaginiony początek (lub jak kto woli końcówka). Można oczywiście po odcięciu nożyczkami odcinka taśmy zawijać koniec. Jest to nieoszczędne i zabiera czas. Użycie podajnika ułatwia sprawę, pod warunkiem, że jest dobrej jakości i tnie, a nie rozszarpuje taśmę. Końcówka taśmy pozostaje na obcinaczu, gotowa do kolejnego klejenia. Mamy do wyboru podajniki ręczne (H-127) lub biurkowe (C-38 lub Pinifarina). Są dostępne taśmy zarówno pakowe , jak i klasyczne biurowe sprzedawane razem z podajnikiem. Zwykle na rolce jest w takim przypadku nawinięta mniejsza ilość taśmy, ale myślę, że to dobre rozwiązanie, zwłaszcza jeżeli używa się jej sporadycznie. Jeżeli mówimy o aplikatorach, to wspomnę że kilka lat temu pojawiły się naręczne podajniki z przyciętymi odcinkami taśmy, oraz oczywiście wkłady do nich. Pomysł nie chwycił, przynajmniej w naszym kraju. Niemniej jednak fakt, że o tym pamiętam świadczy o tym, że:
- jestem naprawdę Starym Subiektem
- nie przyjmujmy za rzecz oczywistą, że taśmy klejące zawsze mają postać rolek
Nowa świecka tradycja, czyli porady kończące wywód
Odpowiednie rezultaty, czyli dokładność sklejenia, a i niebagatelne często efekty estetyczne uzyskamy, jeżeli podłoże będzie czyste. No i taśma powinna być odpowiednio naprężona.
Jeżeli występuje konieczność odklejenia podważamy róg taśmy (np. nożykiem), potem ostrożnie odklejamy do pełnej szerokości taśmy. Następnie jak napisałem powyżej, ciągniemy tak aby odklejony już odcinek taśmy tworzył kąt 45 stopni. Jest to wartość dla tej czynności optymalna – fizyki się nie oszuka.
Dobre taśmy oprócz spełniania swych funkcji właściwych powinny spełniać kilka warunków:
- pasować do podajników
- dobrze się rozwijać i nie rozrywać, brak nieprzyjemnych doznań akustycznych stanowi wartość dodaną
- nie uszkadzać klejonej powierzchni
- nie przebarwiać się, czyli najczęściej nie żółknąć
- nie odklejać się bez wyraźniej interwencji (i intencji) użytkownika
- na krawędziach taśmy nie powinien zbierać się brud
- nie wpływać negatywnie na zdrowie i dobre samopoczucie użytkownika
Tutaj się nie rozpiszę, ponieważ nie chcę być pozwany do sądu Ale chyba prawie wszyscy używamy taśm i wiemy, że czasami lepią się na krawędziach, oraz mają średnio przyjemny zapach. Zamiast tkwić w tych niedogodnościach może zatem warto skorzystać z oferty tych producentów, którzy mają doświadczenie w wytwarzaniu przyzwoitych, usprawniających pracę