Rodzaje dziurkaczy
Najczęściej spotykane dziurkacze posiadają dwa ostrza, średnica powstałych otworów wynosi 5,5mm, odległość pomiędzy nimi – 80mm. Czyli zapewniona jest pełna kompatybilność z typowymi segregatorami z dwoma ringami, wąsami w skoroszytach, klipsami do archiwizacji itp.
Jeżeli jednak używamy segregatorów cztero-ringowych wskazane jest posiadanie dziurkacza cztero-otworowego. Alternatywą jest gimnastyka ze zwykłym dziurkaczem lub używanie koszulek. Ciekawym produktem jest cztero-otworowy dziurkacz z regulowanymi ostrzami. Z powodzeniem może zastąpić dziurkacz dedykowany do segregatorów Jopa posiadających bardzo nietypowy rozstaw otworów.
Na drugim końcu, a w zasadzie na początku skali są dziurkacze jednootworowe, w tym również nożycowe.
Liczba dziurkowanych kartek
Podobnie jak w przypadku zszywaczy, liczba dziurkowanych kartek w dużej mierze zależy od rozmiaru dziurkacza, np. nabiurkowy Esselte D60 dziurkujący do 60 kartek jest większy od bliźniaczo podobnego D25 do 25 kartek. Urządzenia dziurkujące większe ilości kartek (czyli archiwizacyjne, wysokowydajne itp.) w celu zmniejszenia wysiłku podczas pracy często mają wydłużone dźwignie, pokryte nawet materiałem ergonomicznym np. Sax 618 do 65 kartek lub Leitz 5182 do 250 kartek.
Oczywiście, jeżeli zszywacz na 15 kartek będzie systematycznie zmuszamy do dziurawienia plików po 20 kartek nie zdziwmy się, jeżeli odmówi nam posłuszeństwa np. jedno lub dwa ostrza będą się bez sensu blokować. Tak, to irytujące – dlatego należy wybierać odpowiednie narzędzie w relacji do potrzeb. Istotna jest więc mocna konstrukcja, oraz współgranie ergonomii i designu. Dla tych, którzy nie lubią chłodu metalowej obudowy polecam dziurkacze z ramieniem z niełamliwego plastiku lub pokryte antypoślizgową, estetyczną gumą.
Osobną kategorią są dziurkacze archiwizacyjne, dwu lub czterootworowe, dziurkujące do 520 kartek. Niektórzy producenci uprzedzają jednak, że nie dają gwarancji na ostrza. Podczas pracy niezbędna jest precyzja działania i nie wolno powtarzać dziurkowania w tym samym miejscu, jeżeli pierwsza próba nie wyszła zgodnie z oczekiwaniami. Często wymiany wymagają specjalne podkładki pod ostrza, ale to już normalne w eksploatacji tych urządzeń.
Ogranicznik formatu
Dziurkacze zwykle posiadają ogranicznik formatu – zaznaczone są A4 i A5, czasem A6 i inne rzadziej spotykane. Napisałem „zwykle” ponieważ dawno temu widziałem dziurkacz bez wbudowanego ogranicznika. Bardzo dobrze, że to był jeden raz i dawno temu, bo taki ogranicznik to pożyteczne rozwiązanie. Powinien dać się sprawnie regulować, żeby zapewnić właściwą precyzję podczas dziurkowania i jednocześnie nie uszkodził się podczas wyciągania z obudowy. W dziurkaczach Rexel Premium format wysuniętego ogranicznika widać w okienku na podstawie. Dziurkacze często mają zaznaczony środek pomiędzy ostrzami dziurkującymi. Można arkusz przeznaczony do dziurkowania delikatnie złożyć na pół, ścisnąć krawędź na linii zgięcia, zaznaczony w ten sposób środek kartki dopasować do znacznika na dziurkaczu i dziurkujemy. Opis tej procedury jest dużo bardziej skomplikowany i dłuższy niż wdrożenie jej w praktyce. W każdym razie ja tak robię, gdy nie opłaca się wyciągać ogranicznika z obudowy…
Pojemnik na ścinki
Innym istotnym elementem dziurkaczy jest pojemnik na ścinki, umieszczony w podstawie. Jeżeli podstawa jest przezroczysta można kontrolować stopień zapełnienia pojemnika. Zaletą takiego pojemnika może być również łatwość opróżniania, praktycznym rozwiązaniem jest np. szuflada. Natomiast sama podstawa powinna być wykonana z antypoślizgowego materiału, nierysującego powierzchni blatu.
Inne funkcje
Przydatną funkcją, zwłaszcza w przypadku większych dziurkaczy jest możliwość zablokowania ramienia w położeniu poziomym. Oszczędzamy w ten sposób przestrzeń, możemy schować nieużywany dziurkacz do szuflady.
W trakcie dziurkowania pamiętajmy o wyrównaniu pliku kartek przed włożeniem. Wspomniane dziurkacze Rexel Premium wyposażone są w system zapewniający równe dziurkowanie z każdej strony – zielone „oczka” dziurkacza wskazują kiedy kartki są włożone prawidłowo.
W celu ułatwienia sobie pracy można stosować dziurkacz elektryczny, wkładamy kartki przeznaczone do przedziurkowania i to wszystko. Pamiętajmy jednak, że taki Leitz 5030 wymaga zakupu baterii lub zasilacza.
Skoro jesteśmy przy urządzeniach elektrycznych warto wspomnieć o Rexel Polaris 1420. Jest to zszywacz-dziurkacz elektryczny z prostym przełącznikiem zszywania i dziurkowania. Być może pewną niedogodnością jest konieczność pamiętania o tym przełączniku. Urządzenie samo się nie domyśli co akurat chcemy zrobić – zszyć czy przedziurkować. Niemniej rozwiązane jest ciekawe, oszczędza czas i miejsce na biurku.
Zbierzmy to wszystko razem
Podsumowując – dziurkacz powinien być mocny, bez blokujących się ostrzy, ergonomiczny. Trzeba znaleźć kompromis pomiędzy rozmiarami i ciężarem, a możliwościami dziurkowania. Czyli każdemu według potrzeb, i to wyraźnie zdefiniowanych. Inaczej trzeba będzie nabyć nowy dziurkacz.